‘’Liever een (ex-) tbs-er in een donkere steeg dan een (ex-) gedetineerde’’, dat betoogde de specialist in tbs Job Knoester ongeveer een jaar geleden tijdens een congres en in het juridisch Tijdschrift Praktijkwijzer Strafrecht. Hij stelde en stelt dat de samenleving de tbs en zijn patiënten moet omarmen nu de tbs-ers zelf doorgaans van hun behandeling profiteren en de maatschappij hier veiliger van wordt. De strafrechtadvocaat blijft echter kritisch en sluit zijn ogen niet voor de negatieve kanten van het tbs-stelsel.
In het Tijdschrift voor Psychiatrie maken wetenschapper M.H. Nachtegaal, psychiater K. Goethals en hoogleraar psychiatrie G. Meynen een kosten- en batenanalyse van de tbs-maatregel voor de samenleving aan de hand van literatuuronderzoek.
Zij onderkennen dat er regelmatig commotie en onrust is door de tbs, maar bevestigen tevens dat de kans op herhaling van ernstige delicten na een tbs-behandeling relatief laag is.
De onderzoekers stellen vast dat het gaat om een niet al te grote, maar ingewikkelde groep personen. Zonder behandeling is er sprake van een hoog risico op herhaling van delicten. De kosten van de tbs-behandeling zijn hoog. Ongeveer 1,5 miljoen euro per behandeling. Na behandeling is de kans op herhaling echter slechts 9,3% twee jaar na de behandeling en 21,2% na 9 jaar. Hierbij gaat het dan om delicten waarvoor opnieuw tbs kan worden opgelegd. Van ex-gedetineerden valt na 2 jaar maar liefst 38,9% in herhaling en zelfs 63,8% na 9 jaar.
Als baten van de tbs vallen verbeteringen in de persoonlijkheid van de patiënten te noemen, maar ook minder noodzaak voor opnames, als dan niet in justitieel kader na de behandeling.
De wetenschappers concluderen dat de tbs een positieve bijdrage aan de samenleving levert door de terugdringing van recidive en de grotere veiligheid in de samenleving. Een van de negatieve punten aan het systeem is de lange duur van de tbs-behandeling. Dat heeft er zelfs aan bijgedragen dat er veel verzet is vanuit verdachten en advocaten tegen de oplegging van de tbs-maatregel. De laatste jaren is het aantal jaarlijkse tbs-opleggingen zelfs gehalveerd. Nachtegaal, Goethals en Meynen stellen, zonder onderbouwing, dat dit onder de aandacht van de betrokkenen is. Strafrechtadvocaat Knoester meent dat dit het geval geweest is doch dat die aandacht de laatste tijd echter helaas weer lijkt te verdampen.
De onderzoekers sluiten af met de aanbeveling een bredere analyse naar het rendement van de tbs te verrichten dan zij zelf hebben gedaan.
Bron: Tijdschrift voor de Pyschiatrie.