Den Haag, 10 oktober 2019
Roerige TBS week
Het was een roerige week in de TBS-sector. Vorige week nam TBS-gestelde Ronald van Z. de benen tijdens een verlof. Het was in korte tijd de derde onttrekking uit de Pompekliniek te Nijmegen. Onderzocht moet worden of dit domweg toeval was of dat er een structureel probleem is in de kliniek.
Verspreiding naam en foto als opsporingsmethode is niet zonder risico’s
Opvallend was dat Ronald van Z. langer voortvluchtig bleef dan meestal het geval is bij een ontvluchting. Strafrechtadvocaat Job Knoester liet weten dat zijn client volgens deskundigen niet acuut gevaarlijk is. Dat met man en macht naar hem gezocht werd is natuurlijk logisch. Omdat Ronald niet direct gevonden werd besloot justitie zijn naam en foto te verspreiden. Strafpleiter Knoester liet weten te vinden dat iedere keer goed moet worden nagedacht of deze opsporingsmethode moet worden ingezet. Er kleven ook risico’s aan. Iemand die met naam en foto gezocht wordt kan ook het gevoel krijgen niets meer te verliezen te hebben. Een kat in het nauw maakt rare sprongen.
Personeelsproblemen in TBS
Al snel bleek Ronald van Z. eisen te stellen aan een terugkeer naar een TBS-kliniek. Hij deed dit via de pers. Ronald wilde dat twee medewerkers van de kliniek zouden opstappen. TBS-advocaat Job Knoester zei tegen diverse media te denken dat zijn client zich wel realiseerde dat zijn voorwaarden niet zouden worden ingewilligd. De strafrechtadvocaat vermoedt dat Ronald op deze manier diverse problemen in de Pompekliniek aan de orde wilde stellen waar hij tegen aanliep. Knoester liet weten vooral het personeelsprobleem te herkennen. In januari 2018 stelde de Vereniging van TBS-Advocaten dit ook al aan de orde in een manifest. Het is echter een landelijk probleem. Geprobeerd wordt dat tegen te gaan maar het kost tijd goed gekwalificeerd personeel te vinden dat wil werken in de TBS.
Ronald van Z. aangehouden in Parijs
Op 9 oktober 2019 is Ronald van Z. aangehouden in een internetcafé in Parijs. Het is nog niet duidelijk wanneer hij naar Nederland wordt overgebracht.
Onrust bij TBS-kliniek Trajectum
Ook TBS-kliniek Trajectum lag deze week onder vuur. Mick van Wely van de Telegraaf kwam met een aantal onthullingen over situaties in de kliniek. TBS-deskundige Job Knoester ging daarover met hem in gesprek bij Pauw. Hoewel de TBS-advocaat begrijpt dat incidenten en contrabande in klinieken onwenselijk zijn meent hij ook dat uitglijders van TBS-gestelden juist waardevol zijn voor de behandeling. Dat gaat met vallen en opstaan. Juist als er sprake is van een terugval of ander probleem kan in de kliniek in een beveiligde omgeving door behandelaars en TBS-gestelde worden geanalyseerd waarom dingen mis gaan. Dat levert waardevolle informatie op om risico’s in te dammen.
TBS-gestelden zijn geen koorknapen
Het is bovendien opmerkelijk dat wordt verwacht dat TBS-gestelden zich foutloos gedragen als ze in een TBS-instelling verblijven. Het zijn geen koorknapen maar mensen waarvan de rechter heeft vastgesteld dat een stoornis leidt tot problematisch gedrag. Om dat tegen te gaan wordt behandeling ingezet. Dat is natuurlijk niet meteen succesvol als men over de drempel van een TBS-kliniek stapt.
Incidenten in TBS zijn nooit uit te bannen
Niet vergeten moet worden dat TBS-klinieken geen gevangenissen zijn. Het zijn leefgemeenschappen waar mensen worden voorbereid op een terugkeer in de samenleving als dat veilig is. Daar horen prikkels en verleidingen bij. Incidenten in TBS zijn nooit uit te bannen.
Waar komt de rumoer in TBS vandaan?
De vraag resteert wel waarom TBS zo vaak in negatieve zin het nieuws beheerst. Zeker; het personeelsprobleem moet worden opgelost. Ook op andere vlakken zijn verbeteringen mogelijk en nodig. Maar als de feiten op een rij worden gezet moet de conclusie zijn dat er heel veel goed gaat in TBS. De samenleving wordt er veiliger door. Jaarlijks zijn er zo’n 50.000 tot 70.000 verlofmomenten. In maar 20 tot 40 keer komt het tot een onttrekking. Bovendien vallen ex-TBS-gestelden drie tot vier keer minder in herhaling van ernstige delicten dan onbehandelde ex-gedetineerden. Dit soort cijfers zijn de laatste jaren niet ongunstiger geworden.
Verdient Nederland wel het TBS-stelsel?
Na de moord op Anne Faber in oktober 2017 ontstond er maatschappelijke en politieke woede over het feit dat Michael P. in een eerdere strafzaak geen TBS had gekregen. Als zich een incident in TBS voordoet keert de boosheid zich tegen dat systeem en roepen politici in de waan van de dag dat dingen anders en strenger moeten. Je kan je zo langzamerhand gaan afvragen of Nederland het TBS-stelsel wel verdient terwijl men er in het buitenland jaloers naar kijkt. Toen afgelopen zomer een studente in Antwerpen door een zedendelinquent om het leven werd gebracht kwam in ons buurland de vraag op waarom men daar niet een TBS kent zoals Nederland.
Bronnen:
Pauw;
DJI;